81 mm Havan

81 mm Havan TSK envanterinde NT-1 ve UT-1 havan olmak üzere iki çeşit havan vardır.

NT-1:Normal tip bir anlamına gelir.
UT-1:Uzun tip bir anlamına gelir.

Tanımı

81 mm Havan Yivsiz setsiz, ağızdan doldurulan, otomatik(sabit iğneli) olarak ateş eden bir silahtır.
Bu silahın esas görevi üst açı çubuğu ile görmeyerek atış yapmaktır. Gerektiğinde görerek atış yapılabilir.

İlginizi Çekebilir

ALKAR 81 mm Havan Silah Sistemi

Havan üç parçaya ayrılarak kendi personeli tarafından taşınabileceği gibi, kısa mesafelerde parçalarına ayrılmadan iki personel tarafından kolayca taşınabilir.

Adedi Bilgileri

Ana Parçaları

1. Namlu
2. Çatal Ayaklı Kundak
3. Döşeme

Teçhizat ve Avadanlıkları

1. Yedek Parçaları

1. İğne,
2. Namlu dibi ve yan yol burcu için allen başlı vida.

2. Bakım Malzemeleri

a. Temizlik Malzemeleri

1. Tomar fırçası,
2. Tomar fırçası kolları,
3. Tahta temizleme takozu.

b. Bakım Avadanlığı

1. İki ağızlı anahtar 6-7,
2. Düz tornavida ,
3. Tek ağızlı anahtar 27 mm.,
4. Ay anahtar   60 mm.,
5. Ay anahtar   80 mm.,
6. Anahtar 4 mm.,
7. Pense,
8. Çekiç,
9. Bakır tokmak.
10. İnce yağ yağdanlığı

Nişan Aletleri

Havanları yanca ve yükseliişçe tevcih etmeye yarayan alet nişan aletidir. Hali hazırda iki cins nişan aleti kullanılmaktadır. Bunlar T1 ve T3 nişan aletleridir.

T1 Nişan Aleti

Bu nişan aleti; dirsekli dürbün,dürbün adaptörü ve dürbün gövdesinden meydana gelmiştir.

• Dirsekli Dürbün: Alttaki mercek üzerinde, birbirine dik iki çizgi vardır. Bunlardan düşey çizgi; havanı istikametçe tevcih etmekte kullanılır. Dürbün yatağı üzerinde bulunan üst kelebekli vida, dirsekli dürbünü istenilen durumda tespit etmekte kullanılır. Dirsekli dürbün üst kısmında bir bilezik üzerinde aydınlatma penceresi vardır. Aydınlatma aletinin lambası takılarak adese üzerindeki yatay ve düşey çizgilerin gece görünmesi sağlanır.
• Dürbün adaptörü: Yan tertibatı, kolümatör ve dürbün yatağından oluşur.
• Yan tam taksimatı; 100 milyemlik aralıklarla 64’e bölünmüştür. Her 400 milyemde bir, sola doğru 32’den 0’a ve sağa doğru 0’dan 32’ye kadar numaralandırılmıştır.
• Yan tamburası; dirsekli dürbünü kendi ekseni etrafında sağa sola döndürmekte kullanılır. Hareket, tamburanın döndürülmesi ile sağlanır. Yan tamburasının ileriye doğru bastırılması ile çalışan bir genel hareket tertibatı, büyük yan değişiklikleri yapılacağı zaman dirsekli dürbünün serbest ve çabuk hareketini sağlar. Yan milyem taksimatı; yan tamburası üzerinde bulunur. Birer milyem ara ile, 0’dan 100 milyeme kadar taksimatlı ve 10 milyemde bir numaralandırılmıştır. Yan tamburasının bir tam devri yan taksimatını 100 milyem (1 tam) hareket ettirir.
• Yan ruhlusu; adaptörü üzerinde olup namlunun yan eğriliğini gidererek havanın istikametçe tevcihini sağlar. Ruhlunun üzerinde hasar görmemesi için döner bir metal kapak vardır.
• Kolimatör: Dürbün yatağının sol tarafına monte edilmiş bir gez ve arpacıktan oluşan sabit bir parçadır. Kolümatör, dürbünün hasara uğraması durumunda nişan almakta kullanılır. Ayrıca, kolimatör, büyük yan değişikleri yapılırken nişan almayı çabuklaştırmak için nişan çubuklarına kabaca nişan almakta da kullanılır.
• Dürbün gövdesi: Yükseliş tertibatı ve kırlangıç kuyruğu şeklinde bir ayaktan oluşur.

Kullanılması

Kırlangıç kuyruğu şeklindeki ayak, üzerindeki yaylı medala dışa doğru bastırılarak nişan aletii yatağına sokulur ve aşağıya doğru bastırarak yerine oturtulur.Mandalın serbest bırakılması nişan aletini yatağına kilitler.

Yan Açısının Bağlanması: Nişan aletine bağlanacak olan yan açıların tam değerlerini yan tam taksimatına, küsuratı yan milyem tamburası üzerindeki yan milyem taksimatına bağlanır.

Yükseliş Açısının Bağlanması: Yükseliş açısının tam değeri, yükseliş tam taksimatına, küsuratı yükseliş tamburası üzerindeki yükseliş milyem taksimatına bağlanır.

Örneğin; Ateş idare merkezi tarafından yan değer 3475(34 tam,75) milyem olarak bildirildiğinde, nişan aleti yan değeri şu şekilde bağlanır.
– Önce tam değer olan 34 yükseliş tam taksimatına,
-Sonra küsuratı olan 75 ise yükseliş tamburası üzerindeki yükseliş milyem taksimatına bağlanır.(Yükseliş açısı da aynı şekilde bağlanır.)

T3 Nişan Aleti

Yan Açısının Bağlanması: Nişan aleti ile yan bağlamak için yan tamburası çevrilir. Bununla yan tam taksimat ıskalaları ve yan milyem taksimatları döndürülür. Nişan aletinde yan bağlamaya başlamadan önce, yan kilit tamburasının serbest olmasına dikkat edilir. Nişan aletinde bir bağlama yaptıktan sonra , yanı nişan aletinde sabitleştirmek ve atış esnasında ıskalanın kaymasını önlemek için kilit tamburası sıkıştırılır.

Nişan aletine bağlanacak olan yan açıların tam değerlerini yan tam taksimatına, küsuratı yan milyem tamburası üzerindeki yan milyem taksimatına bağlanır(T1 Nişan aletinde olduğu gibi).

Yükseliş Açısının Bağlanması:Yükselişi bağlamak için yükseliş tamburası çevrilir. Bu hem yükseliş milyem taksimatını ve hem de yükseliş tam taksimatını çalıştırır.

Taksimatlar 200 milyem de 1 numaralanmıştır ve -2’den başlar sıfıra geçer -16’ya kadar gider.Yükseliş bağlaması yapılırken Siyah Numaraların yükseliş, Kırmızı Numaraların ise alçalış için olduğu aklımızdan çıkmamalıdır.

Nişan aletinin yükselişini bağlamadan önce, yükseliş kilit tamburası serbest bırakılır. yükseliş nişan aletine bağlandıktan sonra yükseliş kilit tamburası kilitlenir.

Mermi Çeşitleri

Tahrip Mermisi(HE MKE MOD 214):

1. Rengi                    : Zeytuni yeşil
2. Yazı ve İşaretleri    : Sarı
3. Ağırlığı                 : 4.820 kg.
4. Azami Mesafesi     : 6500 m.
5. Tapası                   : AZDM 111 A2 Hassas tapa

Kudretli Tahrip Mermileri:

1. Rengi                   : Zeytuni yeşil
2. Yazı ve İşaretleri    : Sarı
3. Ağırlığı                  : 5 kg.
4. Azami Mesafesi     : 2330 m.
5. Tapası                   : M-52 Hassas Tapa, Tavikli, M-77 İhtiraklı

Sis Mermileri:

1. Rengi                   : Gri
2. Yazı ve İşaretleri    : Sarı(Gövde üzerinde sarı bant vardır)
3. Ağırlığı                  : 5 kg.
4. Azami Mesafesi     : 2200 m.
5. Tapası     :M-52 Hassas Tapa,M-77 İhtiraklı-Hassas

Aydınlatma Mermisi (M301 A2):

1. Rengi                   : Beyaz
2. Yazı ve İşaretleri    : Siyah
3. Ağırlığı                  : 4.863 kg.
4. Tapası     :DM93

Aydınlatma mermisi 500.000 mum gücünde 75 saniye süre ile 300 ila 1000 metre çapında bir bölgeyi aydınlatır.

Ders Atış Mermisi (MKE MOD 238):

1. Rengi                   : Mavi
2. Yazı ve İşaretleri    : Beyaz
3. Ağırlığı                  : 4.820 kg.
4. Azami Mesafesi : 6500 m.
5. Tesir Yarı Çapı : Yoktur(İmla maddesi sorel çimentodur).
6. Tapası     :AZDM 111 A2

Eğitim Mermisi:

1. Rengi                   : Siyah
2. Yazı ve İşaretleri    : Beyaz
3. Ağırlığı                  : 5 kg.
4. Azami Mesafesi : 274 m.
5. Tesir Yarı Çapı : Yoktur.
6. Tapası     :Kör Tapa
7. B9arut Hakkı : Yoktur. Sadece sevk fişeği kullanılır.

81 mm Havan ‘ın Kurulması

Mürettebata önce mekanik eğitim, pusula ile tevcih ve havan nişancılığı öğretilir. Manganın her eri mangadaki bütün vazifeleri yapacak şekilde yetiştirilir. Havanları atış durumuna getirmek için öncelikle döşemenin yerleştirileceği yerin ve atış istikametinin belirlenmesi gereklidir. 81mm’lik havanda T1/T3 nişan aleti kullanılıyorsa havan genel atış istikametinde kurulur.

Pusula ile manga komutanı havanın mevziini gösterir. Nişancı döşemenin yerini belirtmek ve pusulayı üzerine koymak için döşeme çubuğunu diker. Manga komutanı (veya nişancı) pusulayı döşeme nişan çubuğunun üzerine yerleştirir. Verilen istikamet açısını pusulanın milyem taksimatı üzerinde tespit edene kadar pusulayı çevirir. Pusula istenen istikamete geldikten sonra pusula üzerine bakarak 4 numaraya, havandan en az 25 m ileriye, esas çubuğu diktirir. İki nişan çubuğu istikametinde havan kurulur.